Իմ 4-րդ Թբիլիսյան էկո դասից հետո...

Արդեն 6 տարի է, ինչ Մխիթար Սեբաստացի կրթահամլիրի և Թբիլիսիի թիվ 98 դպրոցի սովորողների տարբեր խմբեր համատեղ քննարկում են բնապահպանական խնդիրներ, կիսվում փորձով, գործում, տարածում և փորձում շրջակա միջավայրը դարձնել ավելի լավը՝ մարդ էակի, կենդանական և բուսական աշխարհի գոյության համար: Այս ամենը կատարվում է «Էկոդաս Թբիլիսիում», «Հայ-վրացական հանրակրթական կամուրջներ» և «Էկոտուր» համատեղ նախագիծ-ստուգատեսների միջոցով:

Այս նյութում կապտմեմ Էկոդասից, քանի որ նոր եմ վերադարձել Վրաստանից: Ապագա մասնագիտությունս ընտրել եմ «Շրջակա միջավայրի ճարտարագետ (Environmental engineer)», հետաքրքրված եմ բնության, բնական ռեսուրսների և Երկրի ստաբիլ վիճակի պահպանմամբ, նաև՝ տարբեր խնդիրների լուծումով: Թբիլիսյան էկո դասը ինձ մեծ հնարավորություն է տալիս կիսվելու իմ փորձով, ձեռք բերելու ուրիշներինը, ծանոթանալ բարեկամ պետության բնապահպանական խնդիրներին և համատեղ գործունեությամբ լուծումներ տալ: Նաև շատ կարևոր է, որ նյութերը ներկայացնում ենք նաև անգլերեն, ռուսերեն, որը զարգացնում է մեր լեզվամտածողությունը, բառապաշարը:Արդեն չորս տարի է, ինչ մասնակցում եմ այս նախագծին և ներկայացնում Կրթահամալիրի բնապահպանական աշխատանքները. տարեց տարի թեմաները ավելի հետաքրքրանում և բարդանում են: Անցած տարի խոսել ենք տուրիզմի մասին, այս տարի՝ հանքարդյունաբերության: Նադրադարձ անելով՝ կարող եմ ասել, որ այս տարի շատ էինք աշխատել, թեմայի շուրջ տարվեր նյութեր էինք ուսումնասիրել, վերլուծել ու թարգմանել, և որ ամենակարևորն է՝ եղել բնապահպանական աղետ հանդիսացող վայրերում: Վրաստանում հանքարդյունաբերությունը այդ ծավալներով չի իրականացվում, ինչ Հայաստանում է, պետությունը խիստ հետևում է օրենսդրությանը և սրտացավորեն մոտենում ընդերքի հարստությանը: Ցավոք, Հայաստանում ամբողջովին հակառակ պատկեր է: Այս տարվա մեր թեման ցնցեց ներկաներին, քանի որ այն խնդիրը, որը բարձրաձայնել էինք՝ խորթ էր վրաց կողմի համար: Սովորողների և ուսուցչական կազմի մեծ խումբ հետաքրքրություն հայտնեց ներառվելու մեր նախագծի մեջ, մոտիկից ծանոթանալու խնդրին և մեզ հետ միասին պայքարելու դրա դեմ: Վրացական կողմին ալտրուիստ չեմ համարում, քանի որ մեր պոչամբարների աղտը լցվում է գետերը, իսկ պոչանքով աղտոտված Դեբեդը՝ խառնվում Կուրի հետ. Կուրն էլ հենց վրաց մայր գետն է: Ապրիլյան հանդիպումը վրաց խմբի հետ նախատեսել ենք Ալավերդիի և Շնողի տարածքում, որտեղից միասնին կգնանք պղնձա-մոլիբդենային կոմբինատ, կտեսնենք պոչամբարները և հանքարդյունաբերության մեծ ոտնահետքը՝ Հայաստան աշխարհի հյուսիսում: Այժմ ցանկանում եմ պատմել ընդունելության մասին: Չորրորդ տարիս է, 98 դպրոցը դարձել է տուն, սովորողներն ու ուսուցիչները՝ մեծ ընտանիք: Ամեն տարի մեծ եռանդով են ընդունում մեզ, վստահ եմ՝ սպասված հյուր ենք: Այս տարվա ընդունելությունը բաղկացած էր տարբեր վրացական պարերից, ինչը մեզ էր փոխանցում վրաց մշակույթը, ջերմությունը և մեկ տարվա կարոտը: Ամեն տարի հանդիպում եմ նոր սովորողների, բայց միևնույնն է՝ ունեմ հին ընկերներ: Հնգօրյա ծրագիրը շատ հագեցած էր, առանձնացնում եմ ճամփորդությունը դեպի Ջվարի՝ վանք, որտեղից բացվում է Կուր և Արագվի գետերի միախառնման տեսարանը: Մեր վրաց շրջագայությունը չէր լինի հագեցած և բովանդակային, եթե չլիներ կազմակերպիչ Սերգեյ Շագինովը, ով հանդիսանում է 98 դպրոցի աշ. խորհրդի նախագահ: Իր սրտացավ և մանրակրկիտ դասավորված գործունեությունը մեզ պարգևեց 5 անմոռանալի օր: Նաև շատ շնորհակալ եմ Գիորգի Մոմցելիձեից, ով հայրական խնամքով հոգ տարավ մեզանից յուրաքանչյուրի համար, ստեղծեց ամենահարմար պայմանները և վարակեց իր եռանդով: Կրթահամալիրի ասոցացումներիցս մեկը դեպի Թբիլիսին ճամփորդությունն է: